Post (Deri, Tulum) Çökeleği

Peynir Türü

Tulum, Küp, Çanak, Testi, Ahşap vb Materyallerde Olgunlaşan Peynirler

Peynirin Yağ Sınıfı

Yağsız

Peynirin Yapısı

Ufalanmış

Sertlik Derecesi

Sert

Peynirin Rengi

Beyaz

Peynirin Adı : Post (Deri, Tulum) Çökeleği
Yöresel Adı : -
Üretim Bölgesi/Şehir : Elazığ, Bingöl, Muş, Tunceli
Peynirin Üretim Mevsimi (Ay olarak) : 12 Ay
Kullanılan Hammaddeler :

İnek sütü, keçi sütü, Buy otu (Çemen otu), mahlep tohumu, yoğurt kültürü, tuz

Süte Uygulanan Isıl İşlem Durumu : Pastörizasyon
Pıhtılaştırma Yöntemi : Yoğurt kültürü ve ısıl işlem
Üretimde Kullanılan Ekipmanlar : Süzme (Cendere) bezi, deri post
Peynirin Üretimi :

Tam yağlı inek sütünden (mevsimine göre keçi sütü veya karışımı) yoğurt yapıldıktan sonra yayıklama ile elde edilen yayık ayranı iki gün boyunca toplanır. Büyük kazanlarda tuz ilave edilerek ısıl işlem uygulanır.  Elde edilen çökelek bir gün boyunca üstüne ağırlık konarak süzülür. Süzülen çökelek, önceden un haline getirilen mahlep tohumu ve buy otuyla (Çemen otu) hazırlanmış oğlak derisinden elde edilen post (tulum) içine bırakılır. Ayda iki kez post içeriği bir leğene dökülür, karıştırılır, post yıkanıp temizlenerek tekrar doldurulur. Bu şekilde mevsim sıcaklığına bağlı olarak bu işlem yaklaşık 3 ay kadar sürer.

Deri Postun Hazırlanması: Keçi veya oğlakların deri postu kullanım açısından en elverişli olandır. Koyun ve kuzu postu da kullanılabilir ancak oğlak derisine göre daha ince olmasından dolayı çabuk yırtılması bir dezavantaj olarak görülmektedir. Derinin kılları farklı yöntemlerle temizlenir, terbiye edilir ve yapısı yumuşak bir torba haline getirilir. Önceden kullanılarak yıkanıp kurutulmuş postlar ise birkaç gün önceden su içinde bekletilerek yumuşatılır. Daha sonra mahlep ağacının un haline getirilmiş yeşil tohumları ile buy otunun un haline getirilmiş yeşil yaprakları postun iç yüzeyine serpilir. Bu şekilde bir gün bekletilir ve çökelek basılmadan önce ters çevrilerek fazla tohum parçaları olanlar dökülür. Tuzlanarak hazırlanmış çökelek bu postun içine basılarak üstüne bir ağırlık bırakılır. Daha sonra en üste nemli ve temiz bir bez serilir. Her gün bu bez ve postun dış yüzeyi yıkanıp tekrar üstüne örtülür. Diğer taraftan, Mahlep ağacının (Melhem) tohumları yeşilken toplanıp kurutulur. Tohum halinde uzun süre saklanabilir. Un haline getirilerek kullanılır. Buy otu (Boy yada çemen otu) ise ilkbaharda tohumları ekilerek yonca gibi yapraklandığında biçilir, gölgede kurutulur, ufalanarak kullanılır.
Peynirin Olgunlaştırma Durumu : Çiğ sütten ve/veya çevreden/tulumdan gelen karışık mikroorganizmalar
Olgunlaştırma Şekli ve Süresi (kiler, teneke, tulum, v.b./ay olarak ) : Tulum içerisinde
Peynirin Yağ Sınıfı : Yağsız
Peynirin Rengi : Beyaz
Peynirin Yapısı : Ufalanmış
Peynirin Sertlik Derecesi : Sert
Peynirin Ayırt Edici Özelliği : Beyaz renkte, ince ve kuru kıvamda olmalı, tadı katılan bitkilerin kokusuyla özleşmeli, ağızda kolay erimeli
Peynirin Yanında Tüketilen Diğer Yiyecekler : Kahvaltılık, tereyağı
Besin değerleri 100 gr içindir.
Fotoğraflar proje kapsamında çekilmiştir ticari amaçla kullanılamaz.

Türkiye Geleneksel Peynir Envanteri

Türkiye’ye özgü geleneksel peynir çeşitlerine buradan ulaşabilirsiniz.
Tümünü Göster