Peynirin Adı : Post Çökelek Peyniri
Üretim Bölgesi/Şehir : Elazığ
Peynirin Üretim Mevsimi (Ay olarak) : Mayıs-Eylül
Kullanılan Hammaddeler : Koyun sütü, peynir mayası, tuz
Süte Uygulanan Isıl İşlem Durumu : Çiğ
Pıhtılaştırma Yöntemi : Peynir Mayası
Üretimde Kullanılan Ekipmanlar : Süzme bezi, koyun ve keçi derisinden yapılmış tulum, leğen, kaynatma kazanları
Peynirin Üretimi : Post Çökelek Peyniri, koyun sütünden üretilmiş peyniraltı suyundan
yapılmaktadır. Tam yağlı çiğ koyun sütü sağım sıcaklığında 60 litre süte 1
yemek kaşığı olacak şekilde peynir mayası ile mayalanır. Yaklaşık 1,5-2 saat
sonra pıhtı kırılır ve süzme bezlerine alınır. 6-8 saat kadar süzülmesi
beklenir. Oluşan peyniraltı suyu toplanarak kazanlara alınır ve ateşte
kaynatılır. Yaklaşık 30 dakika karıştırılarak kaynatılır ve oluşan köpük
kaşıkla alınır. Lor pıhtıları oluşunca kazan ateşten indirilir ve lorun sudan
ayrılması için süzülmesi sağlanır. Elde edilen lor içine tam yağlı çiğ koyun
sütünden yapılmış kelle peyniri ilave edilir ve leğende iyice ufalanarak
karıştırılır. 1 kg lor ile kelle peynir karışımına 1 çay bardağı kadar tuz
katılır ve yeniden karıştırılır. Önceden koyun ya da keçi derisinden
hazırlanmış tulumlara sıkıca hava almayacak şekilde basılır. Yaklaşık 3 ay
sonra olgunlaşma tamamlanır ve tüketime sunulur.
Derinin (postun) hazırlanması
ve peynirin olgunlaşma süreci: Koyun ya da keçi kanı ile tuz karıştırılır,
derinin kıllı tarafı içe gelecek şekilde çevrilir ve bu karışım postun içine
dökülür. Yaklaşık bir hafta sonra kıllar elle temizlenir, yıkanır ve kılları
yolunmuş taraf dışa gelecek şekilde içi doldurulur. Derinin gözeneklerinden
peynirin ya da çökeleğin suyunun süzülmesi ve kıvam alması sağlanır. Günlük
olarak üzerine peynir ve lor karışımı ilaveleri yapılır. Her gün postun dışı
yıkanır ve bıçak yardımıyla dış kısmı kazınır. Bu işlemle tıkanan gözeneklerin
açılması sağlanır. Ayda bir postun içeriği bir leğene dökülür ve karıştırılır.
Post içindeki karışım çok kurumuşsa peyniraltı suyu ile karıştırılır. Deri, su
ile yıkanır ve içi dışı iyice temizlenir, tekrar leğendeki karışım postun içine
basılarak ağzı sıkıca bağlanır. Postun üzerine temiz ve nemli bir bez örtülür
ve bu şekilde derinin kuruması engellenir. Peynirin Olgunlaştırma Durumu : Çiğ sütten ve/veya çevreden gelen karışık mikroorganizmalar
Olgunlaştırma Şekli ve Süresi (kiler, teneke, tulum, v.b./ay olarak ) : Koyun ya da keçi derisinden hazırlanmış tulumlarda
Peynirin Yağ Sınıfı : Tam Yağlı
Peynirin Yapısı : Ufalanmış
Peynirin Sertlik Derecesi : Sert
Peynirin Ayırt Edici Özelliği : İnce bulgur büyüklüğünde, ufalanmış yapıda olmalı
Peynirin Yanında Tüketilen Diğer Yiyecekler : Tereyağı, kaymak, kahvaltılık, mayalı ekmek, karpuz, üzüm
